Cultuur

Aruba kent een aantal opmerkelijke feestdagen die de cultuur en geschiedenis van het eiland weerspiegeld.

Dia di Betico

Aruba viert op 25 januari, de geboortedag van staatsman, Betico Croes. Op deze officiële nationale feestdag, toont Aruba respect voor haar grootste staatsman en viert “een nationale feestdag, die “Dia di Betico” Hij hielp Aruba om haar “Status Aparte” te bereiken binnen het Koninkrijk der Nederlanden, wat uiteindelijk in 1986 gerealiseerd werd.

Het beroemdste citaat van Betico Croes is ongetwijfeld: “Si mi cay na caminda, gara e bandera y sigui cu e lucha” (Als ik onderweg bezwijk, grijp dan de vlag en ga door met de strijd).

Carnaval

Carnaval op Aruba wordt sinds de 20e eeuw groots gevierd, waardoor het een van de grootste carnavalsvieringen op het westelijk halfrond is geworden. Het is een oude traditie binnen het katholieke geloof en wordt daarom elk jaar 46 dagen voor Pasen gevierd, net zoals in het zuiden van Nederland. 

Het carnaval strekt zich bijna een maand uit en omvat diverse evenementen en activiteiten, waaronder de Fakkeloptocht, Jouvertmorning. Er worden allerlei verkiezingen gehouden van prinsen, koninginnen. Bijvoorbeeld Mrs. Carnival, waar alleen vrouwen boven de 26 aan mee mogen doen en de Prins & Pancho die gekozen worden uit de beste grappenmakers. Ook voor de kinderen zijn er allerlei verkiezingen, zoals de ‘Youth & Children’s Queen Election’. Het carnaval kent een aantal straatparades zoals de “Lightning Parade”, de kinderparades in Noord, San Nicolas en Oranjestad. In het laatste weekend van de carnavalsperiode worden de grote parades gehouden in San Nicolas en Oranjestad.

Een hoogtepunt van het evenement is de Aruba Caiso & Soca Monarch (voorheen Calypso & Roadmarch) wedstrijd. De muziek van de winnaar wordt tijdens de parade door musici gespeeld. Daarnaast wordt het Tumba festival gehouden, waarbij het winnende lied ook tijdens de parade wordt gespeeld.

Rey Momo wordt beschouwd als het symbool van plezier en wordt vertegenwoordigd door een hele grote strooien pop uitgedost in flamboyante en kleurrijke kleding. Aan het einde van de grote parade in Oranjestad, wordt Rey Momo gedurende een uitbundige ceremonie verbrand. Zijn verbranding stelt het einde van het carnaval voor en symboliseert het begin van de vastenperiode.

Dag van de Vlag en het Volkslied (Dia di Himno y Bandera)

Op 18 maart wordt de nationale feestdag van Aruba gevierd, ter ere van de introductie van de vlag en het volkslied op die datum in 1976. Dit initiatief vond zijn oorsprong tijdens de Ronde Tafel Conferentie in Nederland in 1948, waar een motie werd ingediend voor zelfbeschikking van het Arubaanse volk. Gilberto François “Betico” Croes speelde een belangrijke rol als pleitbezorger voor de autonomie van Aruba, waarbij hij dreigde unilateraal de onafhankelijkheid uit te roepen in 1981. De Arubaanse vlag werd voor het eerst gehesen en het volkslied “Aruba Dushi Tera” werd gezongen tijdens een manifestatie in het Wilhelmina Stadion op 18 maart 1976, waarmee het nationalistische bewustzijn werd versterkt. Het feest wordt groots gevierd met culturele, sociale en sportieve evenementen, waaronder een ceremonie op Plasa Libertador Betico Croes en een optocht met lokale autoriteiten en genodigden

Koningsdag

Op Aruba wordt de verjaardag van Koning Willem Alexander elk jaar gevierd op 27 april.

Koningsdag, op 27 april, is een officiële feestdag op Aruba, in Nederland en op de andere Nederlands Caribische eilanden.

Gewoonlijk vindt er in het Wilhelminapark in het centrum van Oranjestad een ceremonie met eerbetoon aan Koning Willem Alexander plaats, waar het publiek kan kijken naar een parade van het Arubaanse leger en padvindersgroepen.

Er vinden vele sportevenementen en gezellige braderieën plaats en iedereen op het eiland viert feest.

Fiesta di Dera Gay

Het jaarlijkse culturele feest van San Juan (Johannes de Doper), bekend als Dera Gay (begraaf de haan), stamt uit 1862 en wordt op 24 juni uitbundig gevierd. Het heeft zowel religieuze als culturele oorsprong, met muziek, dans en zang als hoogtepunten. Geel en rood zijn dominante kleuren, symbolisch voor de bloeiende Kibrahacha boom en vuur. Op 23 juni verbranden boeren maïsstokken om een nieuwe oogstperiode in te luiden. Het festijn begint bij zonsondergang en omvat rituelen zoals een sprongdans over brandend hout en een haan doden, nu symbolisch met een stok. Een vlaggendans en folkloristische muziek vergezellen de ceremonies, waarbij traditionele instrumenten zoals viool, wiri en tambu worden gebruikt. Drinken en eten zijn integraal onderdeel van het festijn, dat zowel door de regering als culturele organisaties wordt voorbereid. Het feest is weer populair sinds de jaren zeventig, met aandacht op scholen en de lokale bevolking.

Dande

Met Nieuwjaar trekken groepen rondtrekkende muzikanten, de Dande, van deur tot deur op Aruba om het lied van vrede, geluk en voorspoed genaamd “Ay Nobe” te zingen, als een traditie om familie, kennissen en vrienden een gelukkig nieuw jaar toe te wensen. Het levendige refrein van Ay Nobe wordt herhaald door het koor, begeleid door muziekinstrumenten zoals de cuarta, gitaar, accordeon, wiri en tambú. Als blijk van waardering geven degenen die toegezongen worden geld aan de zangers. De Dande, een soort serenade, wordt beschouwd als een representatieve vorm van Arubaanse muziek, vergelijkbaar met calypso voor Trinidad en reggae voor Jamaica. Sinds 1971 wordt jaarlijks een festival georganiseerd om de Dande koning of koningin te kiezen, en er is ook een speciaal festival voor kinderen en jongeren om deze traditie levend te houden.